Περίληψη
Η Ένωση των Ευρωπαϊκών χωρών και η κλιμάκωση των τρεχουσών οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών οδήγησε στην διαμόρφωση ενός πολυδιάστατου, συνεχώς εξελισσόμενου περιβάλλοντος που το χαρακτηρίζει η ποικιλία των γλωσσών, των πολιτισμών, των κοινωνικών και πολιτικών δομών. Επομένως οι απαιτήσεις για τη διατήρηση και την ανάπτυξη ενός τόσο πολυσύνθετου πληθυσμού είναι αυξημένες. Η Ελλάδα, υιοθετώντας την πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ίδρυσε τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) σαν ένα ειδικό πρόγραμμα που προσφέρει μόρφωση και εκπαίδευση σε ενήλικες «με κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού», σκοπεύοντας στην κοινωνική και οικονομική τους επανένταξη. Η ανομοιογένεια στα ΣΔΕ απαιτεί μια καινούρια προσέγγιση στην μόρφωση και την εκπαίδευση και η ύπαρξη πολλαπλών ταυτοτήτων, αξιών και πεποιθήσεων μέσα στα ΣΔΕ αποτελεί πρόκληση για εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενους στο να καλλιεργήσουν αμοιβαία κατανόηση και να προωθήσουν δημοκρατικές αρχές με σκοπό να εξασφαλίσουν την ισότητα στην εκπαίδευση και να διευκολύνουν την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική επανένταξη των εκπαιδευομένων. Λόγω της έλλειψης ενός συγκεκριμένου προγράμματος σπουδών, η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στο να προτείνει ένα «πρόγραμμα διαπραγμάτευσης σπουδών» ως μια καινοτόμα πρόταση για τα ΣΔΕ, αφού πρώτα ερευνήσει θεωρητικά και πρακτικά τον τύπο του προγράμματος σπουδών που θα πρέπει να εφαρμόζεται στα ΣΔΕ. Τα συμπεράσματα επίσης που εξάγονται στηρίζονται θεωρητικά σε θέματα που αφορούν στην μαθητοκεντρική φιλοσοφία των ΣΔΕ, στον χώρο της δια βίου μάθησης και στις θεωρίες της εκπαίδευσης ενηλίκων και βρίσκουν εφαρμογή στην επιλογή του συγκεκριμένου προγράμματος σπουδών σαν το πιο κατάλληλο για τα ΣΔΕ. Το περιβάλλον διδασκαλίας των ΣΔΕ υπόκειται σε περαιτέρω ανάλυση με βάση τις συνεντεύξεις, τα ερωτηματολόγια και τη παρατήρηση και τα ευρήματα χρησιμοποιούνται στο να ενισχύσουν την αναγκαιότητα της εφαρμογής ενός «προγράμματος διαπραγμάτευσης σπουδών» ακόμη περισσότερο. Η παρούσα έρευνα καταλήγει με την πρόταση κάποιων πρακτικών εργαλείων για την εφαρμογή ενός «προγράμματος διαπραγμάτευσης σπουδών», τα οποία προσφέρουν την δυνατότητα διαπραγματευτικής διαδικασίας στην τάξη. Τέλος επισημαίνεται η ανάγκη για περαιτέρω έρευνα με σκοπό των εμπλουτισμό των γνώσεών μας όσον αφορά ένα «πρόγραμμα διαπραγμάτευσης σπουδών».
Abstract
European unification and the scale of current economic and social change has led to the construction of a multidimensional, constantly evolving environment diversifying in languages and cultures, social communities and political constitutions. The demands for the maintenance and development of such a multifarious population are thus increased. Second Chance Schools (SCSs) were established in Greece in 1999 as a special programme which offers education and training to adults “at risk of social exclusion” aiming at their social and economic integration. Diversity in SCSs demands a new approach to education and training, and the existence of multiple identities, values and cultures within SCSs challenges both trainers and trainees to cultivate mutual understanding and to promote democratic standards in order to ensure equality in education and facilitate SCS trainees’ inclusion in social, economic and cultural dimensions. This paper argues that EFL literacy in SCSs can best be developed on the basis of a negotiated syllabus which has been promoted by recent trends in educational theory as the most democratic and flexible syllabus that can offer significant opportunities for developing basic skills and qualifications and trigger processes of self-discovery, shared decision-making and responsibility. The paper draws its materials from a systematic research conducted in different SCSs in northern Greece over a period of 8 months. Adopting a mixed-method approach, I analysed data from a variety of different sources, such as official documentation, detailed questionnaires, semi-structured interviews with trainers of EFL literacy, and real time classroom observation. This paper outlines in detail the main elements of the negotiated syllabus and, on the basis of research findings, discuss why such a syllabus is appropriate to the teaching of EFL literacies. It also presents practical devices for the implementation of a negotiated syllabus, which allow the development of negotiated work in class. It concludes with some possible implications and stresses the need for further investigation.
Click here to access the full paper (main text written in Greek)